Chwasty w zbożach ozimych powinny zostać zniszczone już jesienią. Rośliny uprawne pozbawione konkurencji lepiej zimują i mają znacznie korzystniejsze warunki do wzrostu już od samego początku wiosennej wegetacji. Czasami jednak rolnicy rezygnują ze stosowania herbicydów w tym terminie. Może to wynikać np. z niesprzyjającej pogody, która utrudnia, a czasami wręcz uniemożliwia przeprowadzenie skutecznych zabiegów chwastobójczych.
Przebieg pogody podczas ubiegłorocznej jesieni był w wielu regionach kraju bardzo niekorzystny dla plantatorów. Intensywne i częste opady zakłóciły zbiory niektórych roślin (buraki i kukurydza) i opóźniły uprawę pól oraz siewy ozimin. W takich warunkach na wielu plantacjach zbóż, a szczególnie tych późno obsianych, nie zostały zastosowane herbicydy.
Dodatnie temperatury panujące praktycznie aż do stycznia spowodowały, że na niechronionych plantacjach chwasty rozwijały się intensywnie i osiągnęły zaawansowane stadia rozwoju. Walka z nimi będzie bardzo trudna i kosztowna. W wielu przypadkach nawet tam gdzie wykonano jesienny oprysk niezbędne będą wiosenne korekty.
Najgroźniejsze chwasty zimujące
|
|
|
Już na przedwiośniu, gdy tylko roztopi się śnieg, należy przeprowadzić lustrację pól podczas której oszacujemy m.in. stan i stopień zachwaszczenia oraz fazy rozwojowe poszczególnych gatunków chwastów. Dzięki wczesnej ocenie będziemy mogli „na spokojnie” zaplanować kolejne działania (wybór preparatu, wstępny termin oprysku). Należy jednak pamiętać, że w przypadku stanowisk opanowanych przez wyrośnięte chwasty zimujące czas gra na naszą niekorzyść. Takie plantacje powinny zostać odchwaszczone jak najszybciej, o ile tylko warunki na to pozwolą.
| Ocenia się, że w skali całego kraju na plantacjach zbóż ozimych występuje około 150 gatunków chwastów. Do najczęściej spotykanych zaliczane są m.in.: bodziszek drobny, chaber bławatek, fiołek polny, gwiazdnica pospolita, mak polny, maruna nadmorska bezwonna, miotła zbożowa, niezapominajka polna, perz właściwy, przytulia czepna, rumian polny, samosiewy rzepaku, stulicha psia, tasznik pospolity oraz tobołki polne. Większość tych roślin bardzo dobrze zimuje i nie ma wygórowanych wymagań cieplnych – wegetację prowadzą nawet w temperaturach niewiele wyższych od 0ºC. |
Drugiej szansy może już nie być!
Zwalczanie chwastów w zbożach na wiosnę, zwłaszcza w stanowiskach nieopryskanych jesienią, musi być bardzo dobrze przemyślane. Zahartowane mrozami gatunki zimujące są bardziej tolerancyjne na działanie herbicydów, aby je wyeliminować nierzadko trzeba stosować preparaty w maksymalnych dozwolonych dawkach. Warto także wspomóc się odpowiednio dobranym adiuwantem (czasami stosowanie adiuwanta jest obligatoryjne!). Wszystko to sprawia, że wiosenne zwalczanie chwastów w oziminach często jest bardzo kosztowane. Należy jednak pamiętać, że jeśli zastosowany herbicyd zawiedzie, chwasty będą dalej intensywnie rosnąć i na kolejne poprawki może być już za późno.
|
| Ultranowoczesne metody zwalczania chwastów w zbożach ozimych |
|
Wiosenne zwalczanie chwastów – jakie herbicydy stosować?
Na polach opanowanych głównie przez chwasty jednoliścienne można wykorzystać tzw. graminicydy np. fenoksaprop-P-etylu lub pinoksaden. Substancje te zwalczają lub ograniczają wzrost wielu gatunków traw m.in. miotły zbożowej oraz wyczyńca polnego.
Z kolei na stanowiskach zdominowanych przez gatunki dwuliścienne optymalnym rozwiązaniem mogą okazać się tzw. syntetyczne auksyny, do których zaliczamy m.in. 2,4-D, chlopyralid i fluroksypyr. Chlopyralid bardzo dobrze radzi sobie z problematycznym na wielu plantacjach chabrem bławatkiem, a fluroksypyr niszczy przytulię czepną nawet w bardzo zaawansowanych stadiach rozwoju.
|
|
|
Ważną grupą substancji chwastobójczych są związki działające jako inhibitory ALS/AHAS (enzym uczestniczący w powstawaniu niektórych aminokwasów). Należą tu m.in. florasulam, jodosulfuron metylosodowy, metsulfuron metylowy, mezosulfuron metylowy, tribenuron metylu. Herbicydy te, pomimo że mechanizm ich działania jest identyczny, mają nieco odmienne spektrum działania. Niektóre związki z tej grupy (np. florasulam) zwalczają szereg gatunków dwuliściennych, a inne (np. jodosulfuron metylosodowy) oprócz chwastów dwuliściennych eliminują także niektóre trawy.
Bardzo popularnym rozwiązaniem są fabryczne mieszaniny zawierające więcej niż jedną substancję czynną. Takie środki eliminują na ogół wiele gatunków chwastów, a dodatkowo, o ile komponenty różnią się mechanizmem działania, także ograniczają ryzyko selekcji biotypów odpornych. Wiosną do ochrony zbóż dostępnych jest wiele produktów dwu- oraz trójskładnikowych, jako przykładowe można wymienić: pinoksaden + florasulam, amidosulfuron + jodosulfuron metylosodowy, tribenuron metylowy + jodosulfuron metylosodowy + florasulam, aminopyralid + florasulam + piroksysulam, tribenuron metylowy + metsulfuron metylowy + florasulam.
| Powyżej zaprezentowano jedynie niewielki wycinek dostępnych herbicydów, którymi można prowadzić wiosenne zwalczanie chwastów w zbożach ozimych. Więcej informacji o zarejestrowanych preparatach oraz ich etykiety można znaleźć na stronie internetowej Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. |