Jednym z podstawowych warunków uzyskania wysokiego plonu zbóż ozimych jest skuteczna walka z chwastami. W przypadku braku odpowiedniej ochrony straty ziarna spowodowane przez tę grupę agrofagów mogą sięgać nawet kilkudziesięciu procent.
Do najbardziej uciążliwych chwastów dwuliściennych występujących w zbożach ozimych należą m.in. bodziszek drobny, fiołek polny, mak polny, przytulia czepna oraz chwasty rumianowate. Siewki tych roślin zaczynają pojawiać się na plantacjach wkrótce po jesiennych siewach. Jeśli nie zostaną zniszczone, dobrze się ukorzenią i w znakomitej kondycji wejdą w okres zimowego spoczynku. Na wiosnę, wyrośnięte i zahartowane niskimi temperaturami, będą znacznie mniej wrażliwe na działanie herbicydów.
| Gatunkiem bardzo silnie konkurencyjnym jest przytulia czepna. Wg niektórych źródeł literaturowych pojawienie się przytulii w nasileniu zaledwie 0,1 osobnika na m2 (czyli 1 osobnik na 10 m2) powoduje istotne straty plonu pszenicy. |
Pośród chwastów jednoliściennych największym problemem w zbożach ozimych jest miotła zbożowa. Jest to gatunek wszędobylski, szczególnie licznie pojawiający się na plantacjach podczas przekropnych jesieni, dobrze zimujący. W badaniu przeprowadzonym w IUNG-PIB miotła występując w nasileniu 5, 10, 25 i 50 szt./m2 zredukowała średni plon pszenicy ozimej odpowiednio o 1, 6, 16 i 27%. Herbicydowa walka z tym gatunkiem jest utrudniona ze względu na częste uodparnianie się populacji miotły zbożowej na działania niektórych substancji czynnych.
Zwalczanie chwastów w zbożach jesienią – jakie herbicydy stosować?
Do jesiennego zwalczania chwastów w zbożach ozimych dostępny jest pokaźny asortyment substancji czynnych charakteryzujących się kilkoma odmiennymi mechanizmami działania. Rolnicy w tym terminie mają do dyspozycji m.in. niektóre z inhibitorów ALS (np. florasulam, metsulfuron metylu), inhibitorów ACCazy (np. pinoksaden), inhibitorów fotosyntezy na poziomie fotosystemu II (np. chlorotoluron, metrybuzyna), inhibitorów biosyntezy kwasów tłuszczowych o bardzo długich łańcuchach (np. flufenacet), syntetycznych auksyn (np. 2,4-D i halauksyfen metylu) oraz inhibitorów biosyntezy karotenoidów na poziomie PDS (np. diflufenikan). Możliwe jest zatem naprzemienne stosowanie substancji czynnych o różnych mechanizmach działania lub wykorzystywanie ich w mieszaninach, co ogranicza ryzyko uodparniania się chwastów.
Popularny i uniwersalny duet
Do bardzo popularnych, a zarazem uniwersalnych substancji czynnych, które można wykorzystać jesienią w szerokim okienku zabiegowym (oprysk doglebowy oraz oprysk nalistny), należą diflufenikan i flufenacet.
|
|
|
Diflufenikan to herbicyd pobierany głównie przez pędy kiełkujących chwastów. W ograniczonym stopniu przemieszcza się w roślinach, działa kontaktowo. Pozostając na powierzchni gleby zapewnia kilkutygodniową ochronę przed zachwaszczeniem wtórnym. Diflufenikan wykorzystywany jest głównie do niszczenia lub ograniczania wzrostu gatunków dwuliściennych m.in. gwiazdnicy pospolitej, fiołka polnego, maruny nadmorskiej bezwonnej, przytulii czepnej, niektórych przetaczników (np. perski i bluszczykowy), tasznika pospolitego i tobołków polnych.
Flufenacet jest substancją pobieraną przez korzenie oraz pędy kiełkujących siewek. Wykazuje działanie systemiczne, co oznacza, że przemieszcza się w tkankach roślin. Działa zarówno na chwasty jednoliścienne m.in. miotłę zbożową, niektóre gatunki stokłos oraz życic, jak i wybrane dwuliścienne (np. fiołka polnego i przytulię czepną). Jak dotąd, wg. informacji podawanych przez HRAC, nie odnotowano w Europie populacji miotły zbożowej uodpornionej na działanie flufenacetu [1]!
Diflufenikan i flufencet są powszechnie wykorzystywane jako komponenty herbicydów wieloskładnikowych. Bardzo często występują w swoim towarzystwie, zarówno w fabrycznych produktach dwu- jak i trójskładnikowych np.: diflufenikan + flufenacet + florasulam, diflufenikan + flufenacet + pendimetalina, diflufenikan + flufenacet + metrybuzyna, diflufenikan + flufenacet + penoksulam. Takie kombinacje mają szerokie spektrum chwastobójcze, a ze względu na odmienne mechanizmy działania komponentów, dobrze wpisują się strategię antyodpornościową.
Oprysk na chwasty w zbożach – wiosną już tylko korekta
Pomimo, że niektóre herbicydy można stosować nawet w bardzo zaawansowanych stadiach rozwojowych zbóż, to ochronę plantacji należy rozpocząć jak najwcześniej. Nie licząc nadzwyczajnych sytuacji (np. znacznie opóźnione siewy), optymalnym terminem na wykonanie oprysku na chwasty w zbożach ozimych jest jesień, co oczywiście nie wyklucza późniejszej wiosennej korekty.
Każdemu producentowi zbóż zależy na uzyskaniu wysokiej skuteczności chwastobójczej oraz jednocześnie jak najniższym koszcie zabiegu. Oba te cele najłatwiej osiągnąć rozpoczynając walkę z chwastami jesienią, w początkowym etapie wegetacji ozimin.
|
|
|
3 najważniejsze powody dlaczego chwasty w zbożach warto zwalczać jesienią
• Pozostawione w łanie chwasty zimujące osiągną do wiosny zaawansowane stadia rozwoju i staną się mniej wrażliwe na działanie herbicydów. Walka z nimi w tym terminie będzie bardziej kosztowna (może być konieczne zastosowania maksymalnych dawek środków chwastobójczych), trudniejsza i nie zawsze w pełni efektywna.
• Nawet jeśli wiosną uda nam się wykonać skuteczny zabieg herbicydowy to, w skutek trwającej od jesieni konkurencji, rozwój ozimin może zostać na tyle silnie zakłócony, że odbije się to niekorzystnie na poziomie plonowania.
• Podczas długich i ciepłych jesieni, z jakimi ostatnio mamy coraz częściej do czynienia, warunki pogodowe sprzyjają przeprowadzeniu zabiegu herbicydowego oraz działaniu substancji czynnej. Natomiast zabieg wiosenny w wielu przypadkach trudniej wykonać terminowo. Kapryśna pogoda, podmokła gleba, a czasami także długo zalegający śnieg sprawiają, że wiosenny oprysk na chwasty w zbożach może się niekiedy znacznie opóźnić.
| W artykule zaprezentowano wyłącznie przykładowe substancje chwastobójcze, które można wykorzystać w zbożach ozimych. Pełna lista dostępnych preparatów jest zamieszczona na stronie internetowej Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Skuteczność herbicydów zależy m.in. od rodzaju substancji czynnej, zastosowanej dawki, terminu zabiegu, warunków siedliskowych oraz formulacji preparatu. Dlatego informacji dotyczących wrażliwości chwastów na działanie określonego produktu chwastobójczego należy zawsze szukać w jego etykiecie. |
źródła:
1. http://hracglobal.com/europe/files/docs/EHRAC-Weed-Fact-Sheet-APESV.pdf