Adiuwanty do herbicydów

zaślaz pospolity

Siewka zaślazu w stadium liścieni.

Abutilon theophrasti Medik.
Nazwa angielska: velvetleaf
Rodzina: ślazowate (Malvaceae)

Wygląd, cechy szczególne

Łodyga cylindryczna, wzniesiona, może osiągać nawet ponad 2,5 m wysokości. Liście sercokształtne, brzegiem karbowane, wraz z łodygą delikatnie owłosione. Korzeń palowy. Kwiaty 5-płatkowe, żółte, osadzone na długich szypułkach wyrastających z kątów liści. Owoc to pękająca na szczycie torebka. Nasiona brązowawe, spłaszczone, kształtu nerkowatego, grubość ok. 1 mm, długość 2-3 mm.

Okres kwitnienia

lipiec-wrzesień

Cykl życiowy, biologia

Gatunek jednoroczny jary. Wschodzi późną wiosną. Nasiona do kiełkowania wymagają temperatury co najmniej 8ºC, optimum to 24ºC. Pojedynczy egzemplarz może wytworzyć do 17 tys. nasion, które zachowują żywotność przez 50-60 lat. Rośliny rosnące w warunkach słabszej konkurencji (np. na obrzeżach pól) produkują więcej nasion znajdujących się w stanie spoczynku. Nasiona zaślazu wytwarzają substancje wpływające niekorzystnie na rozwój mikroorganizmów. W doświadczeniu laboratoryjnym związki te zahamowały rozwój 39 izolatów grzybów (100% badanych) i 117 izolatów bakterii (58%) (dodano 17-03-2021).

Przeczytaj także: Najgroźniejsze chwasty w buraku cukrowym

Występowanie, szkodliwość

Pojedyncze doniesienia o występowaniu zaślazu pospolitego na obszarze aktualnie należącym do Polski pojawiały się już w XIX i XX w. Roślina ta była wówczas traktowana jako gatunek przypadkowo zawleczony i nie tworzący trwałych populacji. W roku 2002 zaślaz został zidentyfikowany na plantacjach buraka cukrowego i kukurydzy w pobliżu Legnicy i Wrocławia. Od tego czasu informacje o zajmowaniu nowych stanowisk pojawiają się coraz częściej. Aktualnie obecność gatunku została potwierdzona na kilkudziesięciu polach uprawnych, głównie w woj. dolnośląskim i opolskim.

Zaślaz zachwaszcza przede wszystkim kukurydzę i buraki cukrowe. Występując placowo w uprawie buraka w okolicach Legnicy spowodował straty plonu korzeni oszacowane na 30-40%. W jednym z badań węgierskich ustalono, że pojawiając się w nasileniu 4, 18 i 26 szt. na 1 m² obniżył plon kukurydzy odpowiednio o 32, 52 i 54%. W USA 1 egzemplarz zaślazu na 1 mb rzędu buraka cukrowego powodował 30% straty plonu korzeni. W badaniach zrealizowanych w Polsce (IUNG-PIB) 2 szt. zaślazu na 1 m² obniżyły plon kukurydzy o 14%, a buraka cukrowego o 20% (dodano 29-04-2019).

Z krajowych doniesień wynika, że obecność zaślazu na plantacjach buraka cukrowego powoduje utrudnienia w zbiorze. Włókniste łodygi wkręcają się w elementy kombajnów buraczanych.

Zwalczanie zaślazu pospolitego

Wrażliwość na substancje czynne*: Aktualnie (stan na 05-05-2023) informację o wrażliwości zaślazu pospolitego znajdziemy w etykiecie jednego krajowego herbicydu (Pulsar 40), zawierającego s.cz. imazamoks (dodano 05-05-2023). Wcześniej do zwalczania tego gatunku zalecane były niektóre preparaty (obecnie wycofane z użycia) zawierające kombinację  bromoksynil + mezotrion (dodano 12-10-2022).

W badaniach IUNG-PIB wysoką skuteczność chwastobójczą uzyskano m.in. stosując mezotrion oraz foramsulfuron + jodosulfuron metylosodowy + adiuwant w stadium 3 liści właściwych zaślazu. Nieznaczne opóźnienie zabiegu, do czasu aż zaślaz osiągnął stadium 5 liści, spowodowało znaczny spadek skuteczności chwastobójczej (dodano 04-04-2022). Wyników tych nie można traktować jako zalecenia, potrzebna są dalsze badania.

Triflusulfuron metylu + adiuwant zastosowany w stadium 3 liści (doświadczenie szklarniowe) zredukował świeżą masę zaślazu o 54% [1] (dodano 03-06-2020).

*Skuteczność herbicydu zależy od wielu czynników m.in. fazy rozwojowej chwastu, dawki i formulacji preparatu. Dlatego informacji dotyczących wrażliwości chwastów na działanie środka chwastobójczego należy zawsze szukać w jego etykiecie.

(dodano 28-01-2024)

Galeria

źródła:
1. Domaradzki K., Jezierska-Domaradzka A., Snopczyński T. 2009. Wybrane zagadnienia z biologii Abutilon theophrasti Medik. Pam. Puł. 150: 93-104.