sporek polny

Spergula arvenis L.
Nazwa angielska: corn spurry (corn spurrey)
Rodzina: goździkowate (Caryophyllaceae)

Wygląd, cechy szczególne

SIEWKA
Liścienie nitkowate, długość do 15 mm, tępo zakończone, zrośnięte podstawami. Łodyżka podliścieniowa zielona lub brunatnoczerwona.

ROŚLINA DOROSŁA
Pędy dość wiotkie, cienkie, wyprostowane lub wznoszące się, długość przeważnie 10-50 cm, zazwyczaj od nasady rozgałęzione lub nierozgałęziające się. Liście bardzo silnie wydłużone, równowąskie lub nitkowate, mięsiste, zebrane w nibyokółki, brzegami podwinięte – górna część blaszki liściowej wypukła, na spodniej stronie bruzdka. Kwiatostan to luźna wierzchotka. Kwiaty na długich szypułkach, płatki białe. Owocem jest torebka zawierająca kilkanaście kulistych lub soczewkowatych, drobnych (ok. 1 mm), brodawkowanych, wąsko oskrzydlonych nasion.

Okres kwitnienia

czerwiec-wrzesień (pojedyncze kwitnące osobniki można obserwować nawet do grudnia)

Cykl życiowy, biologia

Roślina jednoroczna jara (występują też formy zimujące). Nasiona kiełkują najlepiej z niewielkich głębokości (0,5-3,0 cm). Pojedyncza roślina wytwarza około 3000 nasion (maksymalnie 10 000). Nasiona wyprodukowane przez rośliny mateczne rosnące na łąkach lub terenach ruderalnych znajdują się w stanie spoczynku, natomiast egzemplarze sporka zasiedlające grunty orne wydają nasiona zdolne do natychmiastowego kiełkowania (wg badań prowadzonych w USA) (dodano 15-07-2021).

W glebie ornej nasiona utrzymują zdolność do kiełkowania maksymalnie przez 10 lat. Jednak w specyficznych warunkach mogą przetrwać znacznie dłużej. Podczas badań archeologicznych natrafiono na kilka żywych diaspor sporka w próbkach gleby pochodzących z 200 r. n.e.! (dodano 10-06-2021)

Występowanie, szkodliwość

Sporek polny pojawia się najliczniej na glebach ubogich i kwaśnych. Zachwaszcza głównie zboża jare oraz rośliny strączkowe i okopowe.

Typowe warunki siedliskowe

wskaźnik świetlny: pełne światło
wskaźnik wilgotnościowy: gleby świeże
wskaźnik trofizmu: gleby ubogie lub umiarkowanie ubogie
wskaźnik kwasowości gleby: gleba kwaśna (4 ≤ pH < 5) lub gleba umiarkowanie kwaśna (5 ≤ pH < 6) [1]

Zwalczanie sporka polnego

Wrażliwość na herbicydy) np.*: 2,4-D + dikamba, kwas pelargonowy, metazachlor + chinomerak, MCPA, karfentrazon etylu + mekoprop-P [2].

W badaniach przeprowadzonych na Białorusi wysoką skuteczność w zwalczaniu sporka polnego uzyskano stosując metamitron, zwłaszcza gdy opryski prowadzono w systemie dawek dzielonych (zabieg dwukrotny) [3].

Metody niechemiczne: Ze względu, że sporek preferuje gleby o niskim pH, przydatne w ograniczaniu liczebności tego gatunku jest wapnowanie (dodano 22-01-2021).

*Skuteczność herbicydu zależy od wielu czynników m.in. fazy rozwojowej chwastu, dawki i formulacji preparatu. Dlatego informacji dotyczących wrażliwości chwastów na działanie środka chwastobójczego należy zawsze szukać w jego etykiecie.

Przeczytaj także: Jak skutecznie zwalczać chwasty w buraku cukrowym?

Inne informacje

Niektóre podgatunki sporka polnego (czasami uznawane za osobne gatunki) były w przeszłości uprawiane z przeznaczeniem na paszę (sporek polny siewny, sporek polny olbrzymi i sporek polny lnowy) (dodano 13-11-20201).

źródła:
1. Zarzycki K., Trzcińska-Tacik H., Różański W., Szeląg Z., Wołek J., Korzeniak U. 2002. Ecological indicator values of vascular plants of Poland. Ekologiczne liczby wskaźnikowe roślin naczyniowych Polski. Wyd. Inst. Bot. PAN, Kraków, 183 ss.
2. Etykiety herbicydów, gov.pl, dostęp 18-01-2021.
3. Yakimovich A., Kwiatkowski C.A., Haliniarz M. 2017. Effectiveness of the application of metamitron in lacy phacelia (Phacelia tanacetifolia Benth.) crops. Annales UMCS, sec. E, Agricultura 72(1): 125-135.