miotła zbożowa

Apera spica-venti (L.) P. Beauv.
Nazwa angielska: loose silkybent
Rodzina: wiechlinowate (Poaceae)

Wygląd, cechy szczególne

Źdźbła liczne, gładkie. Liście wąskie (do 6 mm szerokości); języczek o długości do 4-6 mm, najpierw zaostrzony (ostry), później porozrywany, postrzępiony (aktualizacja 28-04-2020). Wiechy rozgałęzione. Ziarniak o długości 1,7-2,5 mm, dolna plewka z długą ością.

Okres kwitnienia

czerwiec–sierpień

Cykl życiowy, biologia

Roślina jednoroczna zimująca lub jara. Ziarniaki miotły wschodzą głównie z najpłytszej warstwy gleby, z głębokości do 1 cm. Zdolność do kiełkowania zachowują najczęściej jedynie przez 1-2 lata (maksymalnie do 7 lat). Ziarniaki są bardzo lekkie dlatego z łatwością są przenoszone wraz z podmuchami wiatru (aktualizacja 17-02-2022).

W badaniach przeprowadzonych na Węgrzech temperatura minimalna dla kiełkowania miotły zbożowej wynosiła 5-7°C, a maksymalna 35-38ºC (dodano 11-11-2019). Siewki miotły zaczynają pojawiać się na polach wkrótce po siewach ozimin, jednak w sytuacji niedoboru opadów masowe wschody tego gatunku mają miejsce dopiero po wiosennych roztopach (dodano 06-10-2020). Osobniki zimujące krzewią się intensywniej od egzemplarzy jarych (dodano 17-03-2018). Prof. Adamczewski (IOR-PIB) podaje, że miotła wschodząca jesienią może wytworzyć nawet 30 i więcej wiech, natomiast egzemplarze kiełkujące wiosną tylko od 2 do 5 [1].

Przeczytaj także: Zwalczanie miotły zbożowej w zbożach jest coraz trudniejsze

Występowanie, szkodliwość

Miotła zbożowa jest gatunkiem bardzo pospolitym, występuje na obszarze całego kraju, preferuje gleby lekkie, zasobne w wodę. Zachwaszcza głównie zboża ozime, rzadziej jare.
W jednym z badań straty plonu pszenicy ozimej spowodowane obecnością 5, 10, 25 i 50 sztuk miotły zbożowej na 1 m² plantacji wynosiły odpowiednio 1, 6, 16 i 27% [3] (dodano 26-09-2017).
Orientacyjny próg szkodliwości dla jęczmienia to 10-15 szt./m² (chwasty w takim nasileniu powodują 5% stratę plonu. [2] (dodano 07-05-2018).

Według niektórych źródeł progiem szkodliwości dla pszenicy ozimej w okresie wiosennego wznowienia wegetacji  jest występowanie 20 szt. miotły zbożowej na m² plantacji (dodano 10-05-2022).

Typowe warunki siedliskowe

wskaźnik świetlny: umiarkowane światło
wskaźnik wilgotnościowy: gleby świeże
wskaźnik trofizmu: gleby umiarkowanie ubogie
wskaźnik kwasowości gleby: gleby kwaśne (4≤ pH < 5) / gleby umiarkowanie kwaśne (5≤ pH <6) [4]

Zwalczanie miotły zbożowej

Wrażliwość na herbicydy: np. chizalofop-P, chlorosulfuron, chlorotoluron, cykloksydym, diflufenikan, fenoksaprop-P etylowy, flufenacet (dodano 25-08-2020), jodosulfuron metylosodowy, kletodym (dodano 18-09-2021), mezosulfuron metylowy, pendimetlina, pinoksaden, piroksysulam, propoksykarbazon sodowy, prosulfokarb, sulfosulfuron, tifensulfuron metylowy.

Egzemplarze miotły zbożowej o zabarwieniu zielonkawym są lepiej niszczone przez herbicydy niż osobniki o zabarwieniu antocyjanowym [1] (dodano 14-10-2017).

Przeczytaj także: Nieskuteczny oprysk na chwasty w zbożach ozimych? Może to przez biotypy odporne?

Galeria zdjęć

źródła:
1. Adamczewski K. 2014. Odporność chwastów na herbicydy. PWN, Warszawa, 276 ss.
2. Korbas M., Mrówczyński M. (red.). 2012. Metodyka integrowanej ochrony jęczmienia ozimego i jarego dla producentów. Wyd. IOR-PIB, Poznań, ss. 70.
3. Rola H., Domaradzki K., Kaczmarek S., Kapeluszny J. 2013. Znaczenie progów szkodliwości w integrowanych metodach regulacji zachwaszczenia w zbożach. Prog. Plant Prot./Post. Ochr. Rośl. 53(1): 96–104.
4. Zarzycki K., Trzcińska-Tacik H., Różański W., Szeląg Z., Wołek J., Korzeniak U. 2002. Ecological indicator values of vascular plants of Poland. Ekologiczne liczby wskaźnikowe roślin naczyniowych Polski. Wyd. Inst. Bot. PAN, Kraków, 183 ss.