Jakość zebranego plonu jest jednym z priorytetów w produkcji roślinnej. Pozyskany surowiec musi spełniać wymogi określające jego przydatność dla przemysłu spożywczego oraz bezpieczeństwo dla konsumenta. Na jakość plonu upraw polowych wywiera wpływ szereg czynników m.in. właściwości genetyczne odmiany, przebieg pogody oraz nawożenie. Istotną rolę odgrywa także ochrona plantacji przed agrofagami, w tym chwastami.
W publikacji przeglądowej przygotowanej przez dr Renatę Kieloch (IUNG-PIB) omówione zostało oddziaływanie herbicydów na kształtowanie się jakości płodów rolnych. Autorka przedstawiła wpływ ochrony herbicydowej na wartość technologiczną plonu, zdrowotność roślin i skażenie płodów pozostałościami substancji czynnej, a także przeanalizowała zagadnienie fitotoksycznego działania substancji chwastobójczych na gatunki uprawne.
Z wielu badań wynika, że jakość plonu zebranego z odchwaszczanych plantacji wzrasta, np. ziarno zbóż jest bardziej dorodne i wyrównane, nasiona rzepaku charakteryzują się większą zawartością oleju i korzystnych kwasów tłuszczowych, a zawartość cukru w korzeniach buraka jest wyższa.
Stosowanie herbicydów wywiera także pośredni wpływ na zdrowotność roślin. W odchwaszczonym łanie spada wilgotność powietrza, a w takich warunkach gorzej rozwijają się choroby grzybowe. Z drugiej strony pojawiają się opinie, że chwasty mogą stwarzać barierę w rozprzestrzenianiu się zarodników grzybów i jeśli zostaną usunięte może to w pewnym stopniu sprzyjać porażeniu roślin.
Zdarza się, że herbicydy mogą uszkodzić rośliny uprawne, co prowadzi do obniżenia wysokości plonu i utraty jego jakości oraz obniża wartość siewną nasion. Jednak ryzyko pogorszenia jakości plonu jest dużo wyższe gdy nie wykorzystuje się ochrony herbicydowej, niż gdy herbicyd okaże się nie w pełni selektywny.
Ochrona herbicydowa może również stwarzać ryzyko skażenia płodów rolnych pozostałościami substancji czynnej. Ryzyko to zależy od bardzo wielu czynników, istotny jest np. termin zabiegu, dawka preparatu oraz warunki pogodowe panujące w trakcie sezonu wegetacyjnego. Pomimo, że pozostałości herbicydów często są wykrywane w plonie to ich poziom bardzo rzadko przekracza dopuszczalne normy. W cytowanych przez autorkę badaniach poziom pozostałości nie przekraczał dopuszczalnych norm określonych w przepisach prawnych.
więcej informacji:
Kieloch R. 2018. Rola chemicznej regulacji zachwaszczenia upraw rolniczych w kształtowaniu jakości płodów rolnych. Studia i Raporty IUNG-PIB. 57(11): 89-99.
Artykuł dostępny online na stronie wydawnictwa Studia i Raporty IUNG-PIB.