Bodziszek drobny to roślina o stosunkowo niewielkich rozmiarach, która mogłoby się wydawać, nie stwarza większego zagrożenia dla kukurydzy. Nie można jednak bagatelizować obecności tego chwastu w łanie. Bodziszek pojawiając się na plantacjach wcześnie i w dużym nasileniu jest dla kukurydzy groźnym konkurentem.
Kilka lat po zakończeniu II wojny światowej wybitni naukowcy – profesor B. Świętochowski i profesor S. Tołpa – w swojej książce pt. „Chwasty” poświęcili bodziszkowi drobnemu zaledwie jedno zdanie, które zamieścili przy opisie iglicy pospolitej: „Z tej rodziny jest jeszcze bodziszek drobny, właściwy chwast ruderalny, zachwaszczający niekiedy ogrody i pola”. W kolejnych dziesięcioleciach sytuacja zaczęła się jednak zmieniać i bodziszek zaczął coraz częściej pojawiać się na gruntach ornych. Obecnie zaliczany jest do pospolitych chwastów segetalnych i pojawia się we wszystkich uprawach. W ostatnich latach coraz częściej bywa poważnym problemem w kukurydzy. Na niektórych plantacjach dochodzi do kompensacji tego gatunku. Przyczynia się do tego m.in. regularne stosowanie przez rolników tych herbicydów, które nie są skuteczne w niszczeniu bodziszka (np. mezotrion).
|
|
|
Bodziszek drobny lubi żyzne gleby
Bodziszek w kukurydzy może pojawiać się praktycznie przez cały sezon wegetacyjny, jednak szczyt wschodów przypada na kwiecień i maj. Gatunek ten nie ma wysokich potrzeb termicznych – dobrze kiełkuje i szybko rośnie także w trakcie chłodnej wiosny. W takich warunkach może szybko zdobyć przewagę nad znacznie bardziej ciepłolubną kukurydzą. Na pojedynczym osobniku powstaje zazwyczaj od kilkudziesięciu do kilkuset nasion, które w glebie zachowują żywotność przez kilka lat. Dojrzałe owoce (rozłupnie) pękając mogą rozrzucać nasiona na niewielkim dystansie wokół rośliny matecznej.
Bodziszek występuje praktycznie na każdej glebie, preferuje jednak stanowiska żyzne, zasobne w składniki pokarmowe (azot) i wodę. Jest gatunkiem niewybrednym jeśli chodzi o odczyn podłoża. Licznie pojawia się zarówno na glebach kwaśnych, jak i obojętnych (o pH od 5 do 7).
| Bodziszka nietrudno zidentyfikować już w najmłodszych stadiach rozwojowych. Jego liścienie mają bardzo charakterystyczny nerkowaty kształt, a pierwsze liście są zaokrąglone, dłoniasto klapowane. Bardzo podobne są tylko siewki innych gatunków bodziszka. |
Jaki oprysk na bodziszka w kukurydzy? Który herbicyd jest najskuteczniejszy?
Walka chemiczna z bodziszkiem w kukurydzy nie jest łatwa. Jest to chwast w dużym stopniu tolerancyjny na działanie wielu substancji czynnych. Poza tym, ze względu na wydłużony okres wschodów tego gatunku, problematyczne może być ustalenie optymalnego terminu zabiegu herbicydowego (zwłaszcza w przypadku stosowania środków chwastobójczych pobieranych głównie przez liście). Zatem jaki herbicyd wybrać? Do zwalczania bodziszka w kukurydzy plantatorzy mogą wykorzystać niektóre z preparatów zawierających m.in.: 2,4-D, foramsulfuron + jodosulfuron metylosodowy + tienkarbazon metylu, nikosulfuron, petoksamid, rimsulfuron, terbutylazynę + izoksaflutol.
|
|
|
Bodziszek nie tylko drobny
Na polach uprawnych, poza głównym bohaterem niniejszego artykułu, czasami można natknąć się także na inne gatunki bodziszków, najczęściej na bodziszka porozcinanego. Od bodziszka drobnego różni się on paroma detalami w budowie morfologicznej m.in. bardziej porozcinanymi górnymi liśćmi (stąd nazwa gatunkowa), większymi kwiatami oraz gruczołowato i odstająco owłosionymi łodygami i szypułkami kwiatostanów (u bodziszka drobnego obecne są znacznie krótsze włoski). Trudno określić znacznie tego gatunku, bowiem najczęściej jest błędnie identyfikowany jako bodziszek drobny. W Czechach, podczas przeprowadzonych w latach 2006-2008 analiz zachwaszczenia pól, bodziszka porozcinanego zidentyfikowano na około 5% monitorowanych stanowisk.